राष्ट्रीय आपत्ती निवारण दल (NDRF)...

राष्ट्रीय आपत्ती निवारण दल (एनडीआरएफ) आपत्ती व्यवस्थापन कायद्यांतर्गत "धोकादायक आपत्तीची स्थिती किंवा आपत्तीची प्रतिक्रीया" यासाठी "विशेष प्रतिसाद देण्याच्या हेतूने" एक विशेष शक्ती आहे. "आपत्ती व्यवस्थापन सुप्रीम बॉडी" भारताची राष्ट्रीय आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरण (एनडीएमए) आहे. एनडीएमएचे अध्यक्ष पंतप्रधान आहेत.

भारताच्या संघीय यंत्रणेतील आपत्ती व्यवस्थापनाची जबाबदारी राज्य सरकारची आहे. नैसर्गिक आपत्तींच्या व्यवस्थापनासाठी केंद्र सरकारमधील 'नोडल मिनिस्ट्री' हे गृहमंत्रालय (गृह मंत्रालय) आहे.

जेव्हा 'गंभीर निसर्गाच्या आपत्ती' उद्भवतात, तेव्हा केंद्र सरकार राज्य सरकारच्या विनंतीवर, सशस्त्र दल, केंद्रीय अर्धसैनिक बलों, राष्ट्रीय आपत्ती निवारक दल (एनडीआरएफ) च्या सहाय्याने, नियुक्त केलेल्या राज्यांना मदत आणि मदत देण्यासाठी जबाबदार आहे. संप्रेषण, हवाई आणि इतर मालमत्ता, जसे उपलब्ध आणि आवश्यक आहेत

राष्ट्रीय आपत्ती निवारण दल (एनडीआरएफ) राष्ट्रीय आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरणाअंतर्गत आहे. एनडीआरएफचे प्रमुख महासंचालक म्हणून नियुक्त करण्यात आले आहेत. एनडीआरएफचे महानिरीक्षक आयपीएस अधिका-यांवर भारतीय पोलिस संघटनेच्या प्रतिनियुक्तीवर आहेत. महानिरीक्षक एक समान आणि तिसरे स्टार जनरल ऑफिसचे बॅज वापरतो.

एनडीआरएफ हे एक उच्च-अवजड संघटना आहे. याशिवाय महानिरीक्षकां व्यतिरिक्त अनेक इन्स्पेक्टर जनरल (आयजी) आणि उप आयजीज आहेत.

*आपत्तीचा प्रतिसाद*

एनडीआरएफने डेंगिंग प्रकरणे, इमारत कोसळले, भूस्खलन, विनाशकारी पूर आणि चक्रव्यूहा यासह विविध आपत्तींच्या काळात आपल्या कार्यप्रदर्शनासह त्याची कार्यक्षमता सिद्ध केली आहे. एनडीआरएफने देशभरात 1,33,192 मानवी जीवन वाचले आणि 276 मृतदेहांच्या मृतदेहांचे 73 प्रतिसाद ऑपरेशनमध्ये पुनर्प्राप्त केले. खालील प्रमाणे एनडीआरएफच्या प्रमुख प्रतिसाद ऑपरेशन:

*2007*

भावनगर, गुजरात येथे पूर - 3-5 जुलै 2007 - सुटका 291 लोक; 3,750 खाद्य पॅकेट वितरित केले

राजकोटमध्ये पूर, गुजरात - 3-5 जुलै 2007 - 291 लोकांची सुटका; 3,750 खाद्य पॅकेट वितरित केले

*2008*

अहमदाबाद, गुजरातमध्ये इमारत कोसळून (हॉटेल शकुंत) - 3-5 फेब्रुवारी 2008 - 10 जणांना वाचवले आणि 6 मृतदेह ताब्यात घेतले.

लखिमपूर, आसाम मध्ये पूर - 14 जून - 20 जुलै 2008 - 2500 नागरिकांना सुटका.

धेमाजी, आसाम मध्ये पूर - 16 जून - 31 जुलै 2008 - 600 लोकांना वाचवले.

लखिमपूर, आसाम मध्ये पूर - 21 जुलै - 4 ऑगस्ट 2008 - 2000 लोकांच्या निर्वासित.